Kardynał Grzegorz Ryś urodził się 9 lutego 1964 r. w Krakowie. Do Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej wstąpił w 1982 r. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk kard. Franciszka Macharskiego w katedrze wawelskiej 22 maja 1988 r. Ukończył studia z zakresu teologii oraz historii. Po rocznej pracy duszpasterskiej w parafii p.w. św. Małgorzaty i św. Katarzyny w Kętach podjął studia doktoranckie na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. W 1994 r. uzyskał doktorat, a w 2000 r. habilitację z nauk humanistycznych w zakresie historii.
Pracę naukową łączył z pełnieniem funkcji kierownika Katedry Historii Kościoła w Średniowieczu, a następnie Katedry Historii Starożytnej i Średniowiecznej w Instytucie Historii Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II (2005–2017).
Jest autorem blisko 50 publikacji naukowych wśród, których na szczególną uwagę zasługują: Inkwizycja, Kraków 1997; Skandal miłosierdzia. Rozważania dla każdego, Kraków 2014; Jeden święty, powszechny, apostolski. Spotkania z historią Kościoła, Kraków 2016; Chrześcijanie wobec Żydów, Kraków 2023; Klucz do Ewangelii św. Łukasza, Kraków 2023; Klucz do Ewangelii św. Marka, Kraków 2024; Klucz do Ewangelii św. Jana, Kraków 2024; Klucz do Ewangelii św. Mateusza, Kraków 2025.
Do czasu wyniesienia do godności biskupiej był kolejno dyrektorem Archiwum Kapituły Metropolitalnej w Krakowie (2004–2007) oraz rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej (2007–2011).
16 lipca 2011 r. papież Benedykt XVI mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej. Sakrę biskupią otrzymał z rąk kard. Stanisława Dziwisza 28 września 2011 r.
14 września 2017 r. został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem metropolitą łódzkim. Ingres do katedry łódzkiej odbył 4 listopada 2017 r.
W Rzymie dnia 29 czerwca 2018 r. otrzymał od papieża Franciszka paliusz, który został mu uroczyście nałożony 5 października 2018 r. w katedrze łódzkiej przez nuncjusza apostolskiego w Polsce abpa Salvatore Pennacchio.
Jest laureatem nagród: Małopolanin Roku 2017; Ambasador Polszczyzny w Mowie 2019; Menora Dialogu 2024; Nagroda im. ks. Stanisława Musiała 2025.
W ramach Konferencji Episkopatu Polski w latach 2017–2022 i ponownie od 2023 r. jest członkiem Rady Stałej Episkopatu Polski. Zasiada również w Radzie do spraw Ekumenizmu, Radzie do spraw Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego oraz Radzie do spraw Rodziny Konferencji Episkopatu Polski.
Od 2022 r. jest przewodniczącym Rady do spraw Dialogu Religijnego i przewodniczącym Komitetu do spraw Dialogu z Judaizmem. Jest członkiem Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.
W 2023 r. został delegowany do zespołu pracującego nad koncepcją komisji badającej przypadki wykorzystywania seksualnego małoletnich w Kościele w Polsce.
W latach 2023-25 był współprzewodniczącym zespołu powołanemu przez: Radę Konferencji Episkopatów Europy (CCEE) oraz Konferencję Kościołów Europejskich (CEC), którego zadaniem było opracowanie nowego tekstu Karty Ekumenicznej podpisanej 6 listopada 2025 roku.
21 listopada 2020 r. papież Franciszek mianował arcybiskupa Grzegorza Rysia członkiem Kongregacji do spraw Biskupów, a po kreacji kardynalskiej 4 października 2023 r. przedłużył kadencję w tej dykasterii na kolejne 5 lat.
9 lipca 2023 r. podczas modlitwy Anioł Pański na Placu św. Piotra w Rzymie papież Franciszek ogłosił jego nominację na kardynała.
Na konsystorzu 30 września 2023 r. arcybiskup Grzegorz Ryś otrzymał biret kardynalski i rzymski kościół tytularny p.w. św. Cyryla i Metodego.
4 października 2023 r. Papież Franciszek mianował kardynała Grzegorza Rysia członkiem Dykasterii do spraw Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Z nominacji papieskiej kardynał Grzegorz Ryś wziął udział w Synodzie Biskupów o Synodalności.
Teksty i nagrania homilii i konferencji abpa Grzegorza Rysia dostępne są na stronie Archidiecezji Łódzkiej w zakładce Nauczanie abpa Grzegorza Rysia i na kanale YouTube Archidiecezja Łódzka oraz na profilu Facebookowym Strona Biskup Rys pl