Bulla Benedykta XV
Christi Domini
erygująca diecezję łódzką
tłumaczenie na język polski
Biskupi Rzymu, idąc za przykładem Chrystusa Pana, który nazwał się dobrym Pasterzem, troszczyli się zawsze z całą gorliwością o duchowe dobro ludu chrześcijańskiego. Ponieważ zaś do osiągnięcia tego dobra przyczynia się w dużej mierze właściwy podział świata katolickiego na poszczególne diecezje, Poprzednicy Nasi usilnie zabiegali o tworzenie nowych diecezji w miejscach, w których, czy to ze względu na dużą ilość wiernych, bądź też ze względu na wielką rozległość terenu, jeden tylko biskup nie mógł należycie wypełnić powierzonego mu urzędu.
Ponieważ zaś archidiecezja warszawska pod względem ilości wiernych i rozległości terytorium stała się bardzo dużą, zwrócono się więc z prośbą do Stolicy Apostolskiej, aby wydzieliła pewną jej część i utworzyła z niej nową diecezję. Mając na uwadze duchowe dobro wiernych, uznaliśmy za słuszne przychylić się do tej prośby.
Dlatego po dokładnym rozważeniu wszystkich okoliczności, jak też po wysłuchaniu zdania osób zainteresowanych, oraz po uzyskaniu ich zgody, na ile to było konieczne, mocą pełni władzy apostolskiej niniejszym pismem odłączamy po wieczne czasy od archidiecezji warszawskiej jej część zachodnią, graniczącą z diecezją włocławską, czyli kaliską, i obejmującą trzy dekanaty, mianowicie łódzki, łęczycki i kłodawski. Równocześnie tworzymy z tej części nową diecezję z siedzibą i katedrą biskupią w mieście Łodzi, od którego to miasta diecezja nazywać się będzie łódzką; samo zaś miasto podnosimy do godności miasta biskupiego i udzielamy mu wszystkich przywilejów i praw, z jakich korzystają inne miasta biskupie. Istniejącą tam świątynię parafialną pw. św. Stanisława Kostki podnosimy do stopnia i godności katedry i obdarzamy ją, jak również jej każdorazowego biskupa, honorami, odznaczeniami, wyróżnieniami, łaskami duchowymi, przywilejami i uprawnieniami, jakimi cieszą się, bądź z prawa, bądź ze zwyczaju, inne świątynie katedralne i ich biskupi. Ten zaś kościół katedralny ustanawiamy sufraganią metropolitalnego Kościoła warszawskiego, a każdorazowego biskupa poddajemy metropolitalnemu prawu arcybiskupa warszawskiego.
Polecamy ponadto, aby dokładnie zachowywano przepisy prawa kanonicznego w sprawach, które dotyczą ustanowienia Kapituły Katedralnej względnie Kolegium Konsultorów, założenia seminarium diecezjalnego, wyboru wikariusza kapitulnego na wypadek zawakowania stolicy biskupiej, praw oraz obowiązków duchowieństwa i wiernych.
Polecamy także, aby wszystkie dokumenty i akta, które odnoszą się do nowej diecezji oraz jej duchowieństwa i wiernych, zostały jak najszybciej przez kancelarię archidiecezji warszawskiej przekazane kurii nowej diecezji łódzkiej i aby odtąd były przechowywane w jej archiwum.
Zanim zaś nowa diecezja otrzyma własnego pasterza, rządy jej powierzamy, jako administratorowi apostolskiemu, umiłowanemu synowi Naszemu Aleksandrowi Kakowskiemu, kardynałowi z rzędu kapłanów, tytułu św. Augustyna, obecnemu, za dyspensą Apostolską arcybiskupowi warszawskiemu, udzielając mu jednocześnie wszelkich władz i uprawnień związanych z tym urzędem.
Niniejszy zaś dokument co do swej ważności nie może być w niczym przez kogokolwiek podważany, zwalczany, podawany w wątpliwość, lecz jako wydany na zasadzie pełni Naszej władzy, ma we wszystkim moc prawną i po wszystkie czasy zachowa swą ważność wraz z pełnym wymiarem swoich skutków; wszyscy zaś, których dotyczy, mają go nienaruszenie przestrzegać. Gdyby jednak ktoś ośmielił się inaczej odnieść do postanowień tego dokumentu, oświadczamy, że wszelkie takie poczynania pozbawione będą jakiegokolwiek znaczenia i pozostaną bezskuteczne.
Mocą niniejszego dokumentu uchylamy zarówno postanowienia podjęte na soborach prowincjonalnych, ogólnych i powszechnych, jak też specjalne i ogólne konstytucje i zarządzenia Apostolskie, jakiekolwiek inne dyspozycje Naszych Poprzedników oraz wszystkie przepisy przeciwne.
Jest Naszym życzeniem i jednocześnie nakazem, aby odpisy niniejszego dokumentu, nawet drukowane, lecz uwierzytelnione przez osoby do tego powołane, cieszyły się taką wiarygodnością, jaka przysługuje oryginałowi Naszego niniejszego dokumentu w każdym poszczególnym wypadku.
Niechaj więc nikt nie waży się występować lub sprzeciwiać się niniejszemu Naszemu dokumentowi, w którym zawarty jest dekret podziału terytorium kościelnego i erekcji nowej diecezji według ściśle określonych i obowiązujących norm.
Gdyby jednak ktoś, w podstępny sposób, ośmielił się tego dopuścić, niechaj wie, że naraża się na gniew Wszechmogącego Boga i jego świętych Apostołów Piotra i Pawła.
Dan w Rzymie u Świętego Piotra. Roku Pańskiego tysiąc dziewięćset dwudziestego, dnia dziesiątego miesiąca grudnia, w siódmym roku Naszego Pontyfikatu.
Petrus kard. Gasparri
Sekretarz Stanu Julius Campori
Protonotariusz Apostolski Raphael Virili
Protonotariusz Apostolski
† C. kard. De Lai
Biskup Sabiński
Sekretarz Świętej Kongregacji Konsystorialnej