Temat główny nowego programu duszpasterskiego w Polsce sformułowany został następująco: "Nowa ewangelizacja u progu trzeciego tysiąclecia". Należy podkreślić, że temat ten jest kontynuacją programów duszpasterskich, które Kościół w Polsce realizował w związku z Wielkim Jubileuszem Zbawienia - zarówno w Roku Świętym, jak i w okresie bezpośredniego przygotowania do obchodów. Wszak Ojciec Święty Jan Paweł II przypominał wielokrotnie, że udział wiernych w obchodach jubileuszowych nie może być celem samym w sobie. Powinien natomiast przygotować wspólnotę Kościoła do sprostania tym wyzwaniom, które przyniesie XXI wiek. Najważniejszym z nich jest niewątpliwie nowa ewangelizacja. Niniejszy "Program" daje duszpasterzom odpowiedź na trzy pytania:
Parafia jest wspólnotą, w której ochrzczeni i bierzmowani uświadamiają sobie, że są Ludem Bożym. Uczestnictwo w życiu parafialnym pozwala katolikowi pogłębić swoją odpowiedzialność za udział w ewangelizacji. Zróżnicowanie społeczeństwa sprawia, że w swojej parafii spotyka on również ludzi niewierzących oraz tych, którzy reprezentują inne religie i wyznania. Stwarza to okazję nie tylko do dialogu, lecz również do oddziaływań ewangelizacyjnych. W związku z tym należy podejmować w parafii stosowne działania - indywidualnie oraz razem z innymi.o Zwrócić uwagę na grupy szczególnej troski ewangelizacyjnej. Są nimi: ludzie niewierzący, katolicy niepraktykujący, niesakramentalne małżeństwa oraz osoby dotknięte patologią społeczną (jak alkoholizm, narkomania, rozwody, korupcja). Grupy te są dla Kościoła jednym z najważniejszych wyzwań ewangelizacyjnych. Ludziom z tych kręgów trzeba spieszyć z daleko idącą pomocą duszpasterską.o Spotęgować pracę nad święceniem niedzieli. Dziś trzeba już mówić o postulacie ewangelizowania tego dnia. Wszak następuje powolna jego laicyzacja (wycieczki, wizyty w supermarkecie, udział w różnych formach handlu itp.). Dużą szansę stwarza w tej dziedzinie katecheza szkolna i parafialne przygotowanie dzieci do Pierwszej Komunii świętej (z udziałem ich rodziców).o Wysoką wartość ewangelizacyjną w parafii wykazuje realizowanie preferencyjnej opcji Kościoła na rzecz ludzi potrzebujących pomocy. Przy czym samarytańską postawę w tej dziedzinie należy okazywać ludziom niezależnie od ich religii czy wyznania. Duch ewangelizacji nakazuje udzielanie konkretnej pomocy ludziom biednym, chorym i osamotnionym. Rosnące bezrobocie w Łodzi i w innych miastach archidiecezji powinno skłonić duszpasterzy do wspólnego poszukiwania pomocy materialnej (np. obiady dla dzieci, wspieranie rodzin wielodzietnych).o Liturgia w kościele parafialnym integruje ludzi i wzmacnia ich siły duchowe, prowadząc do komunii. Z tej racji należy jak najstaranniej przygotowywać liturgię, angażując do niej wiernych świeckich (dzieci, młodzież, dorosłych), a także osoby, które ze względu na swój zawód mogłyby służyć wspólnocie konkretną pomocą (muzycy, plastycy, nauczyciele). Dobrze przygotowana liturgia może się stać skutecznym środkiem ewangelizacji.o Ponieważ w działalności ewangelizacyjnej powinny uczestniczyć wszystkie grupy parafian, należy dlatego również organizować spotkania ewangelizacyjne dla młodzieży pracującej oraz dla ludzi dorosłych.o Do prowadzenia ewangelizacji niezbędni są gorliwi kapłani. Cała wspólnota parafialna powinna czynić wszystko, aby otoczyć opieką każde rodzące się powołanie (modlitwy, pomoc materialna). Powołania kapłańskie i zakonne są zawsze najlepszym sprawdzianem prowadzonej w parafii ewangelizacji. Troska o liczne i dobre powołania powinna się stać jednym z zadań priorytetów w duszpasterstwie archidiecezji łódzkiej.o Podstawowym narzędziem ewangelizacji jest słowo - mówione i drukowane, a wiara jest ze słuchania (por. Rz 10, 17), dlatego też należy zadbać w parafii o bibliotekę i czytelnię, a także o kolportaż dobrej książki. Pożądane byłoby również zorganizowanie kręgu dyskusyjnego o problemach ewangelizacji.
Rodzina
Z rodzin zbudowana jest parafia. Również Naród jest wielką wspólnotą rodzin. Jaka jest rodzina, taka staje się parafia i taki jest Naród. Troska o rodzinę jest wyrazem miłości do Ojczyzny. Dlatego ewangelizacja rodziny polskiej jest dziś niezbędna i pilnie oczekiwana.o Pierwszym i podstawowym zadaniem rodziny jest jej autoewangelizacja. Ona sama ma przede wszystkim troszczyć się i dbać, aby była zawsze wspólnotą wiary i miłości. Dlatego powinno się w niej pogłębiać życie sakramentalne i wspólne odmawianie modlitwy.o Szczególnie ważna jest atmosfera chrześcijańska w rodzinie. Budują ją przede wszystkim wiara i miłość. Nie bez znaczenia jest wystrój mieszkania (biblioteka, instrumenty muzyczne, media, ale też obrazy i emblematy religijne itp.). Cennym składnikiem tej atmosfery jest kultywowanie tradycji i zwyczajów chrześcijańskich, które decydują o tożsamości rodziny polskiej i katolickiej. W duszpasterstwie i na katechezie należy mówić o znaczeniu tych tradycji oraz o tym, jak ważne jest przywiązanie do nich.o Rodzina chrześcijańska jest niezastąpionym środowiskiem wychowaw-czym, w którym rodzice są pierwszymi katechetami i wychowawcami. W wypełnianiu tego zadania niezbędna jest pomoc duszpasterzy (troska o poradnię rodzinną, organizowanie wykładów i konferencji na temat wychowania itp.).o W ramach prowadzonej w parafii pedagogizacji rodziców należy zadbać, aby podjęli trud wychowania patriotycznego. Tym bardziej że, jak widać z codziennej obserwacji, negatywny lub obojętny stosunek młodego człowieka do wartości narodowych rzutuje niepomyślnie na jego ocenę wartości chrześcijańskich. Wpływa to negatywnie na skuteczność ewangelizacji.o Niezwykle ważną rolę w życiu religijnym rodziny polskiej spełnia prasa katolicka. Jeżeli społeczeństwo jest dziś uległe wobec wpływów laicyzacji i nowej propagandy to dlatego, że w przytłaczającej większości rodzin nie ma prasy katolickiej. Nadal pozostał niezrealizowany apel Episkopatu Polski sprzed siedmiu lat, wyrażający się w haśle: W każdej rodzinie pismo katolickie. W roku poświęconym nowej ewangelizacji należałoby to zadanie jeszcze raz podjąć i zapewnić każdej rodzinie regularną lekturę pisma katolickiego. W związku z tym powinno się zwrócić uwagę na sposób upowszechniania i kolportowania prasy katolickiej w rodzinach.o Również i w tym miejscu należy podkreślić wielką rolę świętowania niedzieli. Prowadzi ono również do konsolidacji rodziny i do umocnienia jej najważniejszych więzi. Wspólnie przeżywana Eucharystia utwierdza rodzinę w wierze i miłości, a jednocześnie zabezpiecza przed różnymi niebezpieczeństwami.o Troską duszpasterską otoczyć związki niesakramentalne i zadbać, aby tam, gdzie to jest możliwe, uregulować w rodzinie życie sakramentalne (sakrament małżeństwa, chrzest dzieci, bierzmowanie).o W nowym roku duszpasterskim powinno się przybliżyć wiernym nauczanie kardynała Stefana Wyszyńskiego na temat rodziny polskiej, jej religijności i odpowiedzialności za Naród (2001 - Rok Prymasa Tysiąclecia).Życie społeczno-polityczne
Działalność w obrębie życia społeczno-politycznego jest ogromnym polem działania dla laikatu katolickiego. Jest on przede wszystkim powołany do aktywnego udziału w życiu publicznym państwa i Narodu. Nie jest bowiem obojętne dla ewangelizacji i jej losów, jakimi moralnymi i ideowymi preferencjami kieruje się konkretny samorząd (gminy, miasta itp.), koalicja partyjna, aktualny rząd czy parlament. Oto najważniejsze zadania, jakie wynikają z postulatu ewangelizowania życia społeczno-politycznego.o Należy przede wszystkim przybliżać wiernym społeczną naukę Kościoła (również z udziałem zaproszonych prelegentów).o Przejawiać duszpasterską troskę o ubogich - w szczególności w odniesieniu do rodzin wielodzietnych.o Zwłaszcza w środowiskach robotniczych organizować pomoc dla bezrobotnych (kształcenie zawodowe, specjalistyczne, kursy, pomoc materialna, informacja o pracy itp.).o Jednym z najważniejszych zadań ludzkiego współżycia i społecznego rozwoju jest tworzenie i przekazywanie kultury (Jan Paweł II). Działalnością ewangelizacyjną należy więc objąć cały obszar kultury oraz media, które są jej najbardziej aktywną warstwą. Działalności tej przyświeca nadzieja, że człowiek dzięki kulturze może się "stawać bardziej człowiekiem", a tym samym otwierać siebie na ewangelizację. W każdej parafii zatem, nawet najmniejszej, powinno się organizować dni kultury chrześcijańskiej, gdyż "Przyszłość człowieka zależy od kultury" (Jan Paweł II).o Ewangelizować świat biznesu, aby wprowadzać doń wartości etyczne i zmniejszyć wpływy tzw. dzikiego kapitalizmu (poprzez kontakty osobiste duszpasterzy, spotkania ze specjalistami, okresowe dni skupienia czy rekolekcji).o W kontaktach duszpasterskich i prywatnych z osobami, które podjęły funkcje publiczne (parlament, samorząd, administracja państwowa), kształtować postawę służby wobec Narodu i państwa.o Należy umiejętnie przekonywać wiernych, że nie istnieje zjawisko mieszania się Kościoła do polityki. Natomiast Kościół ma ścisły obowiązek dokonywania oceny moralnej faktów natury politycznej na wszystkich poziomach swojej działalności.o Powinno się przypominać, że w trosce o dobro narodu i państwa, a także w duchu odpowiedzialności za losy Kościoła w Polsce wszyscy wierni są w sumieniu zobowiązani do uczestniczenia w wyborach parlamentarnych i prezydenckich. Trzeba też zdecydowanie podkreślać, że środowiska liberalne i lewicowe dowiodły już, iż nie wykazują pozytywnego stosunku do najważniejszych spraw związanych z ewangelizacją (wartości chrześcijańskich, mediów katolickich, roli Kościoła w społeczeństwie itp.).
* * * Z dotychczasowych uwag wynikają konkretne zadania dla duszpasterzy.1. Powinni ustawicznie poznawać dokumenty Kościoła na temat ewangelizacji, w szczególności zaś adhortację Pawła VI Evangelii nuntiandi i encyklikę Jana Pawła II Redemptoris missio.2. Zapoznawać się systematycznie z publikacjami książkowymi oraz z artykułami w prasie katolickiej na temat nowej ewangelizacji.3. Korzystać z ogólnopolskiego Programu duszpasterskiego na rok 2000/2001. Jego bogata treść może być dobrze spożytkowana w realizacji nowych zadań duszpasterskich.4. Wymieniać między sobą doświadczenia duszpasterskie na temat problemów nowej ewangelizacji, aby naśladować inicjatywy udane, a unikać błędnych.5. Modlić się o własne zaangażowanie w dzieło nowej ewangelizacji, aby przynosiło owoce liczne i trwałe. Wszak od ofiarnej pracy duszpasterzy uzależniony jest w dużej mierze rezultat ewangelizacji.Temat nowego programu duszpasterskiego jest wielką szansą Kościoła w Polsce. Od realizacji tego programu będzie zależało, jaki okaże się nowy wiek - będzie wiekiem wiary czy stanie się stuleciem postępującego laicyzmu.Wszystkim, którzy włączą się w realizację tego programu, życzę pełnej satysfakcji, poczucia spełnionego obowiązku i serdecznie błogosławię.
Łódź, dnia 28 października 2000
+ Władysław Ziółek
Arcybiskup Łódzki